Uniwersytet Wroclawski / Université Wroclaw
24/05/17 Colloques internationaux
Uniwersytet Wroclawski / Université Wroclaw, Pologne
Colloque international
24-27 mai 2017
« Op reis! - Comenius Regionaal Colloquium Neerlandicum »
Er is nauwelijks historische literatuur over de relatie tussen Nederland en Frankrijk in de eerste helft van de zeventiende eeuw. De negatieve relatie die sinds de Zonnekoning en Stadhouder-koning Willem III dominant werd, is voorafgegaan door een heel nauwe band in een voor beide landen fundamentele periode. De culturele fascinatie was lange tijd wederzijds en de Nederlandse maatschappij heeft een zekere invloed gehad op Frankrijk, die historici vaak over het hoofd zien. De centrale plaats van de Republiek in het centrum van de Franse absolutistische monarchie, Versailles, is daarvan een perfect voorbeeld.
De verslechtering van de onderlinge relatie in de tweede helft van de zeventiende eeuw, door de expansiedrang van Lodewijk XIV, is achteraf erg bepalend gebleken voor de wederzijdse perceptie. Uit reisverslagen blijkt dat Frankrijk tot rondom 1648 over het algemeen buitengewoon positief over de Nederlanden was. De Fransen waren tot aan de Hollandse Oorlog (1672-1678) gefascineerd door deze kleine maar machtige bondgenoot. Ze waren onder de indruk van het functioneren van een multireligieuze samenleving en het florissante economische en intellectuele leven in de Nederlandse steden.
In de eerste helft van de zeventiende eeuw – de ‘Gouden Eeuw’ voor Nederland en de ‘Grand Siècle’ voor Frankrijk was er veel contact tussen beide landen. Beide werkten nauw samen in hun gemeenschappelijke strijd tegen Spanje. Gedrukte Franse reisverslagen en -gidsen geven een goed beeld van de Franse visie op de Verenigde Nederlanden. De Franse reizigers waren zeer geïnteresseerd in de Republiek, diens politieke en religieuze stelsel, de (stedelijke en maritieme) economie, en het intellectuele leven.
Omdat reizen een lange, dure en soms gevaarlijke aangelegenheid was, en bovendien een educatief doel diende, was het gebruikelijk om een reisverslag te schrijven. Dat werd vaak uitgegeven, en er ontstaat in de 17e eeuw een heuse literaire mode van de reisliteratuur. In boekvorm hadden de reisverslagen meer bereik dan in briefvorm of als handgeschreven reisdagboek. Ook verschijnen de eerste moderne reisgidsen in deze periode.
Voor deze bijdrage zal ik de reisverslagen en -gidsen met elkaar vergelijken en onderzoeken op de beeldvorming over de onderwerpen die in de Nederlanden van de Gouden Eeuw het meest opvielen in de ogen van Franse reizigers.
Colloque international
24-27 mai 2017
« Op reis! - Comenius Regionaal Colloquium Neerlandicum »
Er is nauwelijks historische literatuur over de relatie tussen Nederland en Frankrijk in de eerste helft van de zeventiende eeuw. De negatieve relatie die sinds de Zonnekoning en Stadhouder-koning Willem III dominant werd, is voorafgegaan door een heel nauwe band in een voor beide landen fundamentele periode. De culturele fascinatie was lange tijd wederzijds en de Nederlandse maatschappij heeft een zekere invloed gehad op Frankrijk, die historici vaak over het hoofd zien. De centrale plaats van de Republiek in het centrum van de Franse absolutistische monarchie, Versailles, is daarvan een perfect voorbeeld.
De verslechtering van de onderlinge relatie in de tweede helft van de zeventiende eeuw, door de expansiedrang van Lodewijk XIV, is achteraf erg bepalend gebleken voor de wederzijdse perceptie. Uit reisverslagen blijkt dat Frankrijk tot rondom 1648 over het algemeen buitengewoon positief over de Nederlanden was. De Fransen waren tot aan de Hollandse Oorlog (1672-1678) gefascineerd door deze kleine maar machtige bondgenoot. Ze waren onder de indruk van het functioneren van een multireligieuze samenleving en het florissante economische en intellectuele leven in de Nederlandse steden.
In de eerste helft van de zeventiende eeuw – de ‘Gouden Eeuw’ voor Nederland en de ‘Grand Siècle’ voor Frankrijk was er veel contact tussen beide landen. Beide werkten nauw samen in hun gemeenschappelijke strijd tegen Spanje. Gedrukte Franse reisverslagen en -gidsen geven een goed beeld van de Franse visie op de Verenigde Nederlanden. De Franse reizigers waren zeer geïnteresseerd in de Republiek, diens politieke en religieuze stelsel, de (stedelijke en maritieme) economie, en het intellectuele leven.
Omdat reizen een lange, dure en soms gevaarlijke aangelegenheid was, en bovendien een educatief doel diende, was het gebruikelijk om een reisverslag te schrijven. Dat werd vaak uitgegeven, en er ontstaat in de 17e eeuw een heuse literaire mode van de reisliteratuur. In boekvorm hadden de reisverslagen meer bereik dan in briefvorm of als handgeschreven reisdagboek. Ook verschijnen de eerste moderne reisgidsen in deze periode.
Voor deze bijdrage zal ik de reisverslagen en -gidsen met elkaar vergelijken en onderzoeken op de beeldvorming over de onderwerpen die in de Nederlanden van de Gouden Eeuw het meest opvielen in de ogen van Franse reizigers.
